سر امتحان نداري؟

شاعر مي فرمايد: سر عزيز دار که مردان روزگار/ از اين امتحان ها زياد پس داده اند! منظور شاعر البته همه امتحان هاي زندگي بوده و اينکه نبايد خودت را بکشي براي اينکه مي خواهند امتحانت کنند؛ چرا که آن کس که برگه حسابان پاک است / از اعلان نمره ها چه باک است که مي داند چه کرده و دلش قرص است که اين ترم نشد، ترم بعد!
اما اگر از دنياي شعر بزنيم بيرون و برسيم به منطق روزگار، واقعيت اين است که طول ترم درس اگر نخوانده باشي، اين روزهاي مانده به ماراتن امتحان ها چنان درسي نشانت مي دهند که تمام اعشاري هاي عدد «پي» بيايد جلوي چشمت. ما براي رهانيدن شما از اين اوضاع، بهترين ترفندها را براي بهترين درس خواندن پرسيده ايم برايتان. بخوانيد، بخوانيد که سر امتحان نمانيد.

سه گانه هاي ابراز وجود / تکنيک هاي درس خواندن
 

حتماً شده که بعد از کلي خواندن، درست شب قبل از امتحان مي بينيد که هيچ چيز يادتان نمي آيد. مشاوران و متخصصان تحصيلي غير از اضطراب هاي معمول شب امتحاني، مهم ترين عامل بروز چنين مشکلاتي را روش هاي غلط مطالعه مي دانند. خواندن اين تکنيک ها مي تواند پيشنهاد خوبي براي پيدا کردن روش صحيح مطالعه شما باشد:

1.خواندن بدون نوشتن
 

اين روش ها راهي نادرست براي مطالعه است و پيشنهاد نمي شود. مطالعه فرايندي فعال و پوياست و براي انجام يک مطالعه مفيد بايد از تمام حواس خود براي درک صحيح مطالب استفاده کرد. بايد با چشمان خود مطالب را خواند، بايد در زمان مورد نياز مطالب را بلند بلند ادا کرد و نکات مهم را يادداشت کرد. اين طوري هم با مطالب مورد مطالعه در گير مي شويد و حضوري فعال و همه جانبه در يادگيري خواهيد داشت و هم در هنگام مورد نياز - مخصوصاً قبل از امتحان - مي توانيد از روي نوشته ها مرور کنيد و خيلي سريع مطالب مهم را مجدداً به خاطر سپرد.

2.خط کشيدن زير نکات مهم
 

خيلي ها فکر مي کنند اگر همين طور که مي خوانند زير جاهاي مهم خط بکشند آن مطالب را به خوبي ياد گرفته اند. در حالي که آنها به جاي اينکه تمرکز و توجه روي يادگيري و درک مطالب داشته باشند، حواسشان بيشتر به خط کشيدن زير نکات مهم خواهد بود.حداقل روش صحيح خط کشيدن زير نکات مهم به اين صورت است که ابتدا مطالب را بخوانيد و مفهوم را کاملاً درک کنيد، بعد زير نکات مهم خط بکشيد نه آنکه در کتاب به دنبال نکات مهم بگرديد تا زيرآنها را خط بکشيد. يادتان باشد ذهن آدمي باهوش است، اگر يادداشت برداريد خود را از حفظ و به يادسپاري مطالب راحت مي کنيد.

3.کليد برداري
 

کليد برداري روشي بسيار مناسب براي خواندن و نوشتن نکات مهم و البته داراي شباهت هاي زياد به تکنيک قبلي است. در اين روش شما بعد از درک مطلب به صورت کليدي نکات مهم را يادداشت مي کنيد. در واقع کلمه کليدي کوتاه ترين، راحت ترين، بهترين و پر معني ترين کلمه اي است که با ديدن آن، مفهوم جمله برايتان تداعي شده و به خاطر آورده مي شود. اين طوري ذهنتان هم بيشتر درگير مطلب مي شود و ماندگاري آن هم افزايش مي يابد.(درست)

4.حاشيه نويسي
 

هر چند اين روش نسبت به دو روش قبلي بهتر است ولي باز هم روشي کامل براي درک عميق مطالب و خواندن کتاب هاي درسي نيست. البته مي تواند براي يادگيري مطالبي که از اهميت چنداني برخوردار نيستند مورد استفاده قرار بگيرد. نوشتن بعضي اشاره ها يا عبارت هاي مفهومي که در نهايت به فهم مطلب اصلي متن کمک مي کند، خوب است اما خلاصه برداري کنار کتاب پيشنهاد چندان دندان گيري نيست.

5.خلاصه نويسي
 

در اين روش شما مطالب را مي خوانيد و آنچه را درک کرده ايد به صورت خلاصه روي يک دفترچه يا کاغذ يادداشت مي کنيد. البته اين روش براي مطالعه مناسب است و مي تواند از روش هاي قبلي هم بهتر باشد، چرا که در اين روش ابتدا شما مطالب را درک کرده، بعد آنها را يادداشت مي کنيد. اين خود جاي يک مرور مختصر و مفيد و آني هم حساب مي شود اما باز هم بهترين روش براي خواندن نيست.

6.خلاقيت و طرح شبکه اي مغز
 

اين روش بهترين شيوه براي يادگيري، مخصوصاً فراگيري مطالب درسي است. در اين روش شما مطالب را خوانيد، بعد از درک حقيقي آنها نکات مهم را به زبان خودتان و به صورت کليدي يادداشت مي کنيد. چيدمان مطالب بسته به سليقه و خلاقيت شما متفاوت خواهد بود. هر طوري که دوست داريد مي توانيد يک شبکه مغزي براي خودتان طراحي کنيد. فقط طوري باشد که به خوبي در مراجعه بعدي آن را بفهميد. در دفعات بعد به جاي دوباره خواني کتاب فقط به طرح شبکه اي مراجعه کرده و با ديدن کلمات کليدي نوشته شده، آنها را خيلي سريع مرور مي کنيد. اين روش مخصوصاً براي شب هاي امتحان که فرصت براي چند بار خواندن کتاب نيست، پيشنهاد بسيار خوبي است. ضمناً در کل درک مطلب شما را تا حدود بسيار زيادي افزايش مي دهد.

نکته ريز ولي کارآمد
 

@هميشه وقت براي دوره کردن کنار بگذاريد. هر چه بيشتر مطالب را مرور کنيد، بهتر و به مدت بيشتري در ذهنتان باقي مي ماند. سعي کنيد آخرين مرورها را تا يک ساعت پيش از امتحان تعطيل کنيد. مهم ترين عامل قاتي کردن مطالب سر امتحان همين مرور تا لحظه آخر است.
@گاهي اوقات هم استفاده از چند کلک کوچک براي حفظ کردن مطالب کار ساز است. مثلاً اگر بايد چند اسم را به ترتيب حفظ کنيد (مثل نام سياره ها) مي توانيد حرف اول هر کدام را به هم بچسبانيد و يک کلمه جديد درست کنيد. حالا با يادآوري آن کلمه جديد مي توانيد آن گروه اسم ها را به راحتي به خاطر بياوريد.
@وقتي ذهنتان خسته مي شود، نمي توانيد به خوبي تمرکز کنيد. حداکثر زماني که يک نفر مي تواند فکر خود را روي موضوعي متمرکز کند بيش از45دقيقه نيست. بنابراين سعي کنيد هر 45دقيقه که روي يک مطلب تمرکز کرده ايد يا مطالعه داشتيد، يک استراحت کوتاه چند دقيقه اي داشته باشيد و بعد مجدداً با همين روال شروع به مطالعه کنيد.

گام به گام
 

بي خاصيت نباشيد
 

الفباي «ابراز وجود»، دو مهارت «نه گفتن» وقتي که با نظري مخالفيد و مهارت «بله گفتن» وقتي که موافقيد است. ضمن اينکه توانايي ابراز وجود يک مهارت دائمي نيست.
1-براي امتحانات حتماً برنامه ريزي کنيد. مهم ترين عامل موفقيت در هر کاري از جمله امتحان يک برنامه ريزي خوب و حساب شده است.
2-اگر امتحانات مفهومي مثل رياضي و فيزيک را در انتهاي امتحانات داريد و وقت آن هم کافي نيست، در ايام فرجه قبل از امتحانات حتماً يک بار به طور کاملاً مفهومي آن را بخوانيد.
3-امتحانات حفظ کردني که نياز به فهم و درگيري ذهن ندارند، مثل تاريخ يا معارف را هر چه نزديک تر به تاريخ امتحان بخوانيد بهتر است. هر چند براي همان ها هم پيش مطالعه ها کار را آسان تر مي کنند.
4-اگر دو امتحان در يک روز داريد يا با فاصله بسيار کم از هم قرار دارند، سعي کنيد پرونده خواندن آنها را تا پيش از امتحانات ببنديد و فقط قبل از امتحان آن را مرور کنيد. فشردگي زياد، احتمال قاتي کردن مطالب را افزايش مي دهد.
منبع:هفته نامه همشهري جوان ،شماره263